
25 mei Netwerkbijeenkomst 25 mei 2021: Effectieve besteding van toegekende budgetten voor herstel van de corona-gerelateerde vertraging
De corona-maatregelen, inclusief het afstandsonderwijs, van het afgelopen jaar hebben mogelijk effect op hoe leerlingen zijn voorbereid op de overgang naar het hoger onderwijs. En op de kansengelijkheid. Hoe kan deze overgang zo goed mogelijk plaats vinden; wat hebben zij nodig? Hoe kan het door het Rijk toegekende budget, het Nationaal Programma Onderwijs (NPO), hiertoe zo effectief mogelijk ingezet worden? En welke inzet van studenten is hierbij mogelijk? Deze vragen stonden centraal tijdens de netwerkbijeenkomst op 25 mei 2021.
Martijn Meeter (VU, onderzoeksinstituut LEARN!) is betrokken bij het onderzoek naar de inhaal- en ondersteuningsprogramma’s. Hij nam de 48 deelnemers mee in welke vertragingen je kunt verwachten. Uit Oxfordonderzoek (Engzel et al., 2021) blijkt dat in het po leerlingen op alle terreinen achterstand hebben, maar dat de achterstand bij begrijpend lezen het grootst is. Leerlingen met hoog opgeleide ouders hebben de minste achterstand.
Verder blijkt dat de adviezen voor het vo lager zijn uitgevallen, ondanks het uitgesproken advies om kansrijk te adviseren. Er waren ook voordelen van de online lessen: leerlingen leerden sneller basisvaardigheden wanneer daar goede digitale oefeningen voor waren (Meeter, 2020), bijvoorbeeld Engelse woordjes leren. Studenten in het ho vonden het online onderwijs niet leuk (lage motivatie en tevredenheid), maar hun leerresultaten waren toch op orde (de toetsresultaten zelfs hoger). Als studenten zelfstandig leren aan kunnen, gaat dat namelijk prima.
Dit geldt ook in het vo. Je ziet vooral lagere scores op de meer praktische niveaus. Vwo-leerlingen hebben veel minder achterstanden, omdat deze leerlingen makkelijker zelfstandig kunnen werken. De verwachting is daarom dat vwo-leerlingen deze kleine achterstanden kunnen inhalen, maar dat leerlingen in het vmbo, voor wie zelfstandig werken wellicht een grotere uitdaging is, meer achterstanden oplopen.
Vervolgens ging Martijn in op de procedure van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) en lichtte hij een aantal interventies uit de menukaart toe, waaronder:
- Klassenverkleining: hierbij is de grootste vraag of je daar voldoende docenten voor hebt. Als je kleinere klassen combineert met anders lesgeven (meer activeren, feedback en samenwerken), dan kan een klassenverkleining een heel groot effect hebben. Zeker als je echt kleine groepen (van bijvoorbeeld acht leerlingen) afwisselt met grotere groepen. Maar als je alleen klassen verkleint en niet anders lesgeeft, dan is dat wel prettig voor de docent, maar dan is het effect op het verhogen van de leerresultaten klein.
- Huiswerkinstituten: bijles werkt, omdat je leerlingen onmiddellijk feedback kan geven op hun denkstappen. In de klas kun je niet elke leerling feedback geven, maar in bijles met bijvoorbeeld vier leerlingen kan dat wel. Het is belangrijk om de bijles náást de gewone lessen te geven, want leerlingen leren het meest in de klas met hun medeleerlingen. Zorg er ook voor dat de docent een grote stem heeft in hoe de bijles eruit komt te zien.
Voor het geven van bijles kun je bijvoorbeeld PAL-studenten inzetten. PAL staat voor Persoonlijk Assistent van de Leraar en Maarten-Harm Verburg (VU, Bètapartners) vertelde over dit initiatief, dat oorspronkelijk geïnitieerd is om studenten kennis te laten maken met een functie binnen het onderwijs en zo een bijdrage te leveren in de aanpak van het lerarentekort. Studenten aan de UvA en VU kunnen zich aanmelden voor deze betaalde bijbaan als PAL; inmiddels zitten er 500 studenten in de poule, hebben 200 studenten een PAL-cursus afgerond en zijn er 60 studenten werkzaam op 20 scholen. Er vindt matching plaats op basis van wat een student graag wil doen en waar de school een student voor nodig heeft. Je kunt een PAL namelijk ook inzetten voor andere werkzaamheden dan bijles, bijvoorbeeld voor het begeleiden van practica of nakijken. Ga voor meer informatie naar www.palvoordeklas.nl (voor de regio’s Noord-Holland en Flevoland) of www.studentinzetopschool.nl (voor vergelijkbare not-for-profit initiatieven in andere delen van het land).
Youssra El Ballaj (Diversity Talks) vertelde over twee andere initiatieven waarbij studenten leerlingen helpen. Diversity Talks is een studentenorganisatie die zich inzet voor het bevorderen van diversiteit en inclusie in de maatschappij, eerlijk hoger onderwijs en gelijke kansen in de aanloop hiernaartoe onder het motto: ‘Impact maken waar het moet, dat doen we samen’. Eén van hun eerste initiatieven was StudieHub: een voorbereidend onderwijsprogramma voor leerlingen uit minimagezinnen uit Amsterdam-Oost en -West. De leerlingen kunnen hier terecht met vragen over huiswerk, toetsen of persoonlijke en academische vragen. Drie keer per week vinden er huiswerksessies plaats waar de betrokken (vrijwillige) studenten de leerlingen helpen.
Bij StudieHub gaven leerlingen aan dat ze ook zouden willen werken aan bijvoorbeeld hun sociale vaardigheden. Daarom is Inspire to Aspire opgezet, waar bovenbouwleerlingen in een mentorprogramma gekoppeld worden aan studenten, met als doel de overstap naar het hoger onderwijs te vergemakkelijken. De studenten kunnen vragen beantwoorden als ‘Wat is studeren en wat moet ik daarvoor regelen?’ en kunnen fungeren als rolmodel voor leerlingen die in hun omgeving geen rolmodellen hebben waar ze zich aan kunnen spiegelen. Daarnaast verzorgen de studenten klassikale sessies waarin ze voorlichting geven over studeren in het hoger onderwijs. De studenten zelf worden ook begeleid middels workshops en trainingen. Diversity talks zet zich vooral in Amsterdam in, maar vanwege corona is dit uitgebreid en willen ze nog verder uitbreiden. Ga voor meer informatie naar www.diversitytalks.nl
Tot slot wisselden de deelnemers na het plenaire gedeelte in subgroepen uit over:
- Welke keuzes maakt jouw school/instelling ten aanzien van besteding van het NPO-budget?
- Wat hebben aankomende studenten nodig bij de overgang naar het ho?
- Hoe kan de kansengelijkheid bevorderd worden?
- Hoe kunnen studenten daarbij ingezet worden?
Download hier het verslag van deze bijeenkomst
Bekijk hier de opname van deze bijeenkomst:
Bekijk hier de presentaties:
- Presentatie Martijn Meeter – Wat slimme keuzes zijn in de besteding van het Nationaal Programma Onderwijs
- Presentatie Maarten-Harm Verburg – Persoonlijk Assistent van de Leraar (PAL) en Studentinzet op school
- Presentatie Youssra El Ballaj – Diversity Talks: StudieHub en Inspire to Aspire
Leestips:
- Wegwerken van corona-achterstanden: de effectiefste ingrediënten van inhaalprogramma’s
- Effectiviteit van inhaal- en ondersteuningsprogramma’s om onderwijsachterstanden in te halen: een eerste overzicht van internationale en Nederlandse literatuur
- Eindrapport onderzoek COVID-19 regeling inhaal- en ondersteuningsprogramma’s – 1e Fase
- Uitwerkingen van de interventies uit de NPO menukaart: praktijkvoorbeelden, podcasts, tools en relevante bijeenkomsten
- Een internationaal voorbeeld van een overzicht van effectieve interventies
Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.