Opiniestuk: ‘Noem de huidige studenten de veerkrachtige generatie’

14 feb Opiniestuk: ‘Noem de huidige studenten de veerkrachtige generatie’

Studenten van vandaag de dag een verloren generatie? Nee, zij verdienen het juist een veerkrachtige generatie genoemd te worden, zeggen Rutger Kappe (lector Studiesucces) en Herbert Mosmuller (persvoorlichter) van Hogeschool Inholland op 4 februari 2022 in Trouw. Studenten hadden het moeilijk, maar praat hen ook weer niet de put in, betogen zij in het onderstaande opiniestuk (ook te lezen via trouw.nl).

Binnenkort studeert een lichting bachelorstudenten af van wie veruit het grootste deel van hun studentenleven zich afspeelde tijdens lockdowns, terwijl de deuren van hun onderwijsinstelling gesloten bleven. Deze studenten hebben het overduidelijk zwaar gehad in hun studie en sociale leven. Als het over hen gaat, gaat het in de regel over problemen. Pessimisten spreken van ‘de verloren generatie’. Maar ze slaan de plank mis, en niet zo’n beetje ook. Bovendien werkt de term stigmatiserend. Eerder verdienen deze studenten het de veerkrachtige generatie genoemd te worden.

Tijdens de coronacrisis volgden de meeste studenten hun lessen online. Zeker in de collegebanken van hogescholen en universiteiten was het stil. Dit leidde tot studieachterstanden en -vertraging. Uit een landelijke monitor blijkt dat dit niet zonder gevolgen is geweest voor studentenwelzijn. Ook onderzoek van het lectoraat studiesucces van Hogeschool Inholland toont aan dat de verbondenheid met de instelling, met docenten en elkaar sterk onder druk staan. De vorming van een normaal sociaal leven buiten de collegezalen, zo belangrijk voor studenten, is door de maatregelen ernstig belemmerd.

Evenveel of zelfs meer studiepunten
Toch is hierdoor onterecht een beeld ontstaan van een generatie met minder professionele en sociale skills en met minder zelfvertrouwen. Uiteraard hebben deze jongeren last van sociale beperkingen en stress, zoals de meesten van ons. Maar juist door alle uitdagingen en tegenslagen hebben ze ook meer veerkracht, flexibiliteit en doorzettingsvermogen laten zien. Die nemen ze mee voor de rest van hun werkende leven.

Het klopt dat deze jongeren niet altijd even goed onderwijs kregen als voor de pandemie. Vooral tijdens de eerste lockdowns, toen docenten en onderwijsinstellingen nog zochten naar vormen voor onlineonderwijs, ontstonden problemen. Maar het beeld dat verminderde onderwijskwaliteit en studieachterstanden gemeengoed zouden zijn, klopt absoluut niet. De eerste resultaten van onderzoek dat we momenteel doen met de zes Randstadhogescholen wijzen erop dat studenten die hun opleiding begonnen in 2019 en 2020 nagenoeg gelijke of zelfs meer studiepunten halen in hun eerste studiejaar dan studenten in cohorten 2017 en 2018. Ook is er minder uitval in het eerste jaar.

Sociale initiatieven
Bovendien zien we een enorme inventiviteit onder jongeren om hun sociale leven toch vorm te geven. Apps, zoals thuisfeestjesapp Amigos, waarmee je met behulp van een online landkaart direct mensen in jouw omgeving kunt ontmoeten, zijn enorm populair. Binnen hogescholen en universiteiten zijn veel lokale initiatieven ontstaan om toch (online) samen te kunnen eten, sporten, studeren, spelen en elkaar te steunen. Een goed voorbeeld is de succesvolle studentenhulplijn Frisse Gedachtes waar Trouw ook aandacht aan besteedde.

Inspirerende verhalen
Deze crisis zorgt er ook voor dat we het dogma van toetsen en beoordelen onder de loep nemen, en met nieuwe ideeën komen over ‘formeel leren’ versus een ontwikkeling doormaken als persoon en professional. Succes is niet alleen het afvinken van bepaalde vakken. Belangrijke levenslessen zijn vaak niet in studiepunten uit te drukken. Hoe houd ik mij staande in een crisissituatie? Hoe motiveer ik mijzelf? Hoe ga ik om met eenzaamheid? Reflecteer met studenten op de veerkracht die ze moesten opbrengen en ze delen inspirerende verhalen over wat de crisis hun geleerd heeft over henzelf en het leven. Dat is een heel ander perspectief.

We hebben een keuze. Noemen we deze generatie de verloren generatie en zadelen we hen op met een verkeerd zelfbeeld, of benadrukken we hun kracht? Sluit deze dappere generatie niet buiten – zet haar niet weg als verloren – maar hoor, zie en betrek deze groep met gerichte maatregelen en een langetermijnperspectief bij elkaar, hun onderwijs en hun samenleving.

OPeRA-netwerkbijeenkomst
Tijdens de OPeRA-netwerkbijeenkomst over leerlingen- en studentenwelzijn op 20 januari 2022 sprak Rutger Kappe over studentenwelzijn in het hoger onderwijs en Femke Kaulingfreks over veerkrachtontwikkeling bij jongeren. Bekijk hier het verslag, de opname en de presentatie van deze bijeenkomst.